De analyse toont dat het percentage inwoners dat (heel) veel vertrouwen heeft in hun gemeente sinds het begin van de coronapandemie licht is afgenomen, van 31% naar 27% in 2023. Na een piek in 2022 (26%) is het percentage inwoners dat weinig of geen vertrouwen had in hun gemeente teruggekeerd naar het langjarige evenwicht. Tussen 2014 en kort voor de start van de pandemie bleef dit percentage stabiel op 18%. Nu is het percentage 23%
Kijken we naar verschillende leeftijdsgroepen, dan zien we aanzienlijke variaties het gaat om vertrouwensontwikkeling. Inwoners van 75 jaar en ouder blijken aanzienlijk kritischer te zijn geworden na afloop van de pandemie, terwijl het vertrouwen tijdens de pandemie binnen deze leeftijdsgroep juist flink toenam.
In het post-corona tijdperk zijn er interessante verschuivingen opgetreden in de perceptie van inwoners met betrekking tot zowel de inspanningen van gemeenten als de kwaliteit van communicatie en voorlichting.
Een opvallende trend is dat de waardering voor de inspanningen van gemeenten, die voorheen vrij stabiel was, recentelijk is afgenomen in vergelijking met de periode vóór de pandemie. Dit zou kunnen wijzen op een groeiende kritische houding van inwoners ten opzichte van de gemeentelijke inspanningen naarmate de pandemie langer duurde. Deze trend was al merkbaar bij jongvolwassenen in de vroege stadia van de pandemie. Na de pandemie zijn vooral inwoners van 75 jaar en ouder significant minder tevreden geworden over de inspanningen van de gemeente. Ten tijde van de pandemie waardeerden ze de gemeente met een 7, maar kort daarop liep de waardering snel terug richting een 6.6.
Daarnaast is de waardering voor de communicatie en voorlichting van de gemeente ook lager dan voor de coronaperiode, hoewel deze factoren altijd vrij stabiel waren. Dit kan wijzen op de groeiende behoefte aan duidelijke en effectieve communicatie tijdens crisissituaties zoals de pandemie.
Opvallend is dat de waardering het meest is afgenomen binnen de leeftijdsgroep van 18-39 jaar. Jongvolwassenen hebben vaak een andere communicatiestijl dan oudere generaties, zoals het gebruik van sociale media. Als de gemeente er niet in slaagt om effectief te communiceren via deze kanalen, kan dit het vertrouwen van jongvolwassenen aantasten. Jongvolwassenen onderschrijven na de Corona-pandemie in flink lagere mate de opvatting dat de gemeente duidelijke taal gebruikt. Ongeveer 40% van de ouderen onderschrijft na de pandemie dat de gemeente begrijpelijk communiceert.
De impact van de Coronapandemie op de perceptie van inwoners ten opzichte van de gemeente is duidelijk merkbaar. Een positieve noot is dat het algemene vertrouwen in 2023 lijkt te herstellen tot het niveau van begin 2019, vóór de COVID-19-pandemie. Dit herstel weerspiegelt zowel het algemene vertrouwensniveau als het aandeel van de bevolking dat vertrouwen heeft in de gemeente.
Wat wellicht nog belangrijker is, is dat de analyse laat zien dat de bereidheid van inwoners om zich in te zetten voor de vitaliteit van hun buurt en het welzijn van anderen onverminderd hoog blijft, en zelfs lijkt toe te nemen. Dit kan worden beschouwd als een teken van veerkracht en gemeenschapszin, waarbij inwoners ondanks de obstakels van de pandemie vastbesloten zijn om van betekenis te zijn voor anderen en hun gemeenschappen te versterken, in samenwerking met de gemeente.
Dit nieuwsbericht is gebaseerd op het artikel ‘Impact van de Covid-19-Pandemie op vertrouwen van inwoners in de gemeente’ door Mark Gremmen (onderzoeker bij VNG).
De Burgerpeiling is een gevalideerde standaard voor burgeronderzoek waarmee gemeenten de mening en de betrokkenheid van hun inwoners kunnen meten. De burgerpeiling kent een basisvragenlijst die met modules en met eigen vragen kan worden uitgebreid. De resultaten van de Burgerpeiling worden gepubliceerd op Waarstaatjegemeente.nl.
Vragen over de Burgerpeiling kunnen gesteld worden aan Mark Gremmen.
Op de vernieuwde Waarstaatjegemeente.nl zijn cijfers over alle gemeenten in Nederland op alle belangrijke beleidsterreinen te vinden. Het dataplatform is bedoeld voor gemeentebestuurders en ambtenaren, maar is ook geschikt voor andere geïnteresseerden die willen weten hoe hun gemeente ervoor staat op tal van maatschappelijke thema’s.
Dashboards maken het makkelijk om gegevens van verschillende gemeenten naast elkaar te zetten. Behalve dat er data over gemeenten worden ontsloten via dashboards en rapportages, kunnen gebruikers in de database van Waarstaatjegemeente.nl zelf presentaties, grafieken, kaarten en tabellen maken. Voor eigen gebruik, of om te delen met anderen.