Burgerpeiling Borne 2022
Borne, geraadpleegd op 27-07-2024

Burgerpeiling Borne 2022

Borne, geraadpleegd op 27-07-2024

Inleiding

Inwoners nemen steeds meer verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving en elkaars welzijn. Initiatieven van inwoners en maatschappelijke organisaties spelen een cruciale rol bij het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken. Naarmate inwoners meer verantwoordelijkheid en zelfsturend vermogen tonen, kan de rol van de gemeente kleiner worden. Dit vraagt om een gemeentelijke aanpak die ruimte biedt aan inwoners, hen faciliteert en samenwerkt. De Burgerpeiling geeft inzicht in de randvoorwaarden voor inwonerparticipatie, de vormen van maatschappelijke participatie en de behoeften in de samenwerking met de gemeente.

Met de resultaten van het belevingsonderzoek onder inwoners - de Burgerpeiling van Waarstaatjegemeente.nl - kunt u de specifieke omstandigheden in uw gemeente en wijken duiden. U ontdekt waar inwoners veel waarde aan hechten en hoort welke zaken volgens hen verbeterd kunnen worden. Zo heeft uw gemeente concrete aanknopingspunten voor handelingsperspectieven in handen.

Deze rapportage vergelijkt de mening en behoeften van de inwoners van de gemeente Borne met deze van de inwoners in matig stedelijk gemeenten en deze in de groep gemeenten met vergelijkbare typologie. *

De gehanteerde begrippen en (samengestelde) indicatoren zijn gedefinieerd in een begrippenlijst.

Inhoud

Deze rapportage bestaat uit de volgende onderdelen:

  • Gemeente Borne
  • Leefklimaat
  • Relatie met gemeente
  • Dienstverlening
  • Welzijn
  • Onderzoeksverantwoording

1. Waar staat Borne?

Inwoners van de gemeente Borne waarderen alle inspanningen van de gemeente Borne met een 6,62. Ter vergelijking: inwoners van gemeenten uit dezelfde typologieklasse geven gemiddeld een score van 6,62.

1.1 Waardering alle inspanningen

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 1.1: Waardering alle inspanningen van de gemeente Borne (%), 2022.

Gemiddelde NL=6,49

De onderstaande grafiek toont de waardering van de inwoners voor de inspanningen op de volgende onderdelen: zorg voor de woon- en leefomgeving, samenwerking met inwoners, directe dienstverlening, digitale dienstverlening, communicatie en voorlichting, en de inspanningen om inwoners actief te laten deelnemen aan het maatschappelijke leven.

1.2 Waardering per onderdeel

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 1.2: Waardering per onderdeel (score 1-10), 2022.

De onderdelen die in de benchmark de grootste invloed hebben op de waardering van alle inspanningen van de gemeente zijn, in afnemende volgorde: de inspanningen om inwoners volledig te laten deelnemen aan de maatschappij (inclusie), communicatie en voorlichting, de algehele dienstverlening, de betrokkenheid en samenwerking van de gemeente met inwoners en organisaties, en de zorg voor de woon- en leefomgeving.

2. Leefklimaat

Onder het leefklimaat verstaan we de kwaliteit van de woon- en leefomgeving, de relaties en contacten met buurtbewoners, en de beschikbare voorzieningen in de nabije omgeving. Met andere woorden, de aantrekkelijkheid om in de buurt te wonen.

De inwoners van de gemeente Borne wonen en leven prettig in de eigen buurt en geven hiervoor gemiddeld een 8,12. In de vergelijkbare typologie waarderen de inwoners hun buurt met een 8,17.

2.1 Waardering buurt als woon- en leefomgeving

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.1: Waardering buurt als woon- en leefomgeving (%), 2022.

Gemiddelde NL=8,01

O.b.v. vraagstelling 'Hoe prettig vindt u het om in uw buurt te wonen?'

16% van uw inwoners is van mening dat de buurt de afgelopen jaren vooruit is gegaan tegen 17% in de vergelijkbare typologie. Een kleine meerderheid van uw inwoners is van mening dat hun buurt de afgelopen jaren overwegend achteruit is gegaan. Achteruitgang of verval van een buurt heeft belangrijke en vaak langdurige consequenties voor de vitaliteit van een buurt en de bijbehorende wijk. De buurt wordt minder uitnodigend als ontmoetingsplaats voor informele contacten tussen buurtbewoners.

2.2 Ontwikkeling buurt

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.2: Ontwikkeling buurt (%), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Is uw buurt de afgelopen jaren vooruitgegaan, achteruitgegaan of gelijk gebleven?'

Verbondenheid van de buurt

Hoe meer buurtbewoners zich verbonden voelen met elkaar, hoe groter hun verantwoordelijkheidsgevoel. Dit zorgt ervoor dat ze vaker voor elkaar klaarstaan en elkaar helpen.

De schaalscore 'verbondenheid van de buurt' bedraagt in de gemeente Borne 7,57 en is gelijk aan deze in de vergelijkbare typologie (7,57). De aspecten van deze schaalscore komen in onderstaande twee grafieken aan de orde.

Een goede omgang in de buurt is de basis voor een harmonieuze en aangename leefomgeving. Het gaat over respectvol met elkaar omgaan, klaarstaan voor elkaar in tijden van behoefte en het opbouwen van wederzijds vertrouwen.

2.3 Omgang in de buurt

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.3: Omgang in de buurt (% (helemaal) mee eens), 2022.

Wanneer mensen zich betrokken voelen bij hun buurt, ontstaat er een gevoel van gehechtheid en zorg voor de omgeving. Deze betrokkenheid versterkt niet alleen de sociale banden, maar zorgt er ook voor dat inwoners zich veiliger en gelukkiger voelen in hun leefomgeving. Verbondenheid van de buurt is dus een belangrijke randvoorwaarde voor een gezonde en harmonieuze gemeenschap.

2.4 Betrokkenheid bij buurtbewoners

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.4: Betrokkenheid bij buurtbewoners, 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Voelt u zich betrokken bij de mensen die in uw buurt wonen?'

Gehechtheid aan de buurt speelt een belangrijke rol in de woontevredenheid van inwoners. Wanneer mensen zich verbonden voelen met hun buurt, zijn ze minder geneigd om te verhuizen. Dit gevoel van gehechtheid ontstaat door positieve ervaringen, goede relaties met buurtbewoners, en tevredenheid over de leeefomgeving. Mensen die zich thuis voelen in hun buurt, zijn vaak actief betrokken bij buurtactiviteiten en hebben een sterk gevoel van gemeenschap. Deze binding zorgt ervoor dat inwoners blijven en investeren in hun leefomgeving, wat bijdraagt aan een stabiele en hechte buurt.

2.5 Gehechtheid aan de buurt

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.5: Gehechtheid aan de buurt (% (helemaal) mee eens), 2022.

Sociale overlast en -veiligheid

Sociale overlast heeft een grote invloed op hoe prettig inwoners hun buurt ervaren. Dit kan veroorzaakt worden door hinder van buren, groepen jongeren die overlast veroorzaken, en geluidsoverlast. Het gevoel van veiligheid in de buurt speelt daarbij ook een belangrijke rol.

In de gemeente Borne wordt de sociale overlast en -veiligheid minder positief ervaren dan in gemeenten uit dezelfde typologieklasse. De schaalscore 'sociale veiligheid' bedraagt in de gemeente Borne namelijk 6,62 tegen 6,88 in de groep vergelijkbare gemeenten. In onderstaande grafieken wordt dieper ingegaan op de aspecten van de schaalscore sociale veiligheid.

Wanneer mensen zich veilig voelen in hun buurt, draagt dit bij aan hun welzijn en tevredenheid. Het gevoel van veiligheid beïnvloedt hoe inwoners hun omgeving ervaren en hoeveel vertrouwen ze hebben in hun gemeenschap.

2.6 Buurt als veilige woon- en leefomgeving

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.6: Buurt als veilige woon- en leefomgeving (%), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Voelt u zich veilig in uw buurt?'

Een goede omgang tussen buurtbewoners is belangrijk voor een positieve woonervaring. Wanneer er weinig geluidsoverlast, rommel en storend gedrag is, draagt dit bij aan een harmonieuze en aangename leefomgeving. Dit helpt spanningen te verminderen en verbetert de ervaren leefkwaliteit.

2.7 Overlast van buurtbewoners

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.7: Overlast van buurtbewoners (%), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Hoeveel overlast ervaart u van buurtbewoners? '

Verkeersveiligheid en een rustige verkeerssituatie zijn belangrijke factoren voor een aangename leefomgeving in een buurt. Minder geluidshinder, minder verkeersdrukte en veilige verkeersomstandigheden door correct geparkeerde voertuigen dragen bij aan het woongenot van de inwoners.

2.8 Verkeersoverlast

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.8: Verkeersoverlast (%), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Hoe vaak heeft u te maken met onveilige verkeerssituaties in uw buurt?'

Kwaliteit openbare ruimte

Een kwalitatief goede openbare ruimte, zonder bijvoorbeeld ongelijkliggende trottoirtegels en schade aan straatmeubilair, draagt bij aan een goed gebruik ervan en aan een gevoel van veilig en prettig wonen. Een goed onderhouden en kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte is belangrijk voor de uitstraling van een buurt of wijk. Inwoners zijn eerder geneigd elkaar te ontmoeten en tijd door te brengen in de buurt als de openbare ruimte aantrekkelijk en uitnodigend is.

De schaalscore 'fysieke leefomgevingskwaliteit' bedraagt in de gemeente Borne 6,53 en is daarmee lager dan in de vergelijkbare typologie (6,67). De aspecten van deze schaalscore worden in onderstaande grafiek belicht.

2.9 Staat openbare ruimte

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.9: Staat openbare ruimte (% (helemaal) mee eens), 2022.

Versterking van buurtbetrokkenheid en samenwerking

De leefbaarheid in een buurt wordt sterk beïnvloed door de factoren die eerder in dit rapport zijn besproken. Voor een gemeente liggen er in de regel veel kansen om vanuit een regierol inwoners en organisaties te stimuleren en faciliteren, en samen de verantwoordelijkheid te nemen voor de ontwikkeling van de buurt.

Wanneer inwoners actief betrokken zijn bij hun buurt of wijk, geeft dit meestal aan dat zij zich verbonden voelen met hun omgeving, zich bekommeren om het welzijn van de buurt, en bereid zijn samen te werken aan de oplossing van lokale uitdagingen die verder gaan dan alleen leefbaarheid.

In vergelijking met andere gemeenten ondersteunt de gemeente, volgens de inwoners, buurtinitiatieven beperkter (16% tegen 22%).

2.10 Buurtgericht samenwerken

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.10: Buurtgericht samenwerken (% (helemaal) mee eens), 2022.

De bereidheid onder de inwoners om zich in te zetten voor de leefkwaliteit van de buurt en haar bewoners is groot. Veel inwoners zijn enthousiast om bij te dragen, en er is volop potentieel om nog meer mensen actief te betrekken bij buurtinitiatieven.

2.11 Bereidheid tot persoonlijke inzet voor de buurt

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.11: Bereidheid tot persoonlijke inzet voor de buurt (%), 2022.

De zorg van de gemeente voor de woon- en leefomgeving wordt door de inwoners gewaardeerd met een gemiddelde score van 6,79, tegen gemiddeld 6,76 door de inwoners van de gemeenten in de groep gemeenten uit dezelfde typologieklasse.

2.12 Waardering zorg gemeente voor de woon- en leefomgeving

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.12: Waardering zorg gemeente voor de woon- en leefomgeving (%), 2022.

Gemiddelde NL=6,60

O.b.v. vraagstelling 'Wat vindt u van de zorg van uw gemeente voor uw woon- en leefomgeving?'

Voorzieningenniveau

Tevredenheid over de kwaliteit van voorzieningen is een belangrijke graadmeter voor de vitaliteit van een buurt. Door essentiële voorzieningen zoals winkels, scholen, welzijns- en zorgfaciliteiten op peil te houden, kunnen inwoners in hun dagelijkse behoeften voorzien. Dit is vooral belangrijk voor groepen met beperkte mobiliteit of een hoge afhankelijkheid van buurtvoorzieningen, zoals ouderen, mensen met een beperking en jongeren. Een bloeiende buurt vereist een kwalitatief goed aanbod aan voorzieningen die voor diverse doelgroepen in de bevolking bereikbaar, toegankelijk en toereikend zijn.

Het ervaren voorzieningenniveau in de gemeente Borne is lager dan in de vergelijkbare welzijnssklasse. De schaalscore 'voorzieningenniveau' bedraagt in de gemeente Borne 6,83 tegen 6,89 in de vergelijkbare typologieklasse. De aspecten van deze schaalscore worden in onderstaande twee grafieken nader toegelicht.

2.13 Groen en parkeren in de buurt

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.13: Aanwezigheid voorzieningen in de nabije omgeving (% (helemaal) mee eens), 2022.

Essentiële voorzieningen zoals welzijns- en zorgfaciliteiten en ontmoetingsplekken spelen een grote rol in het dagelijks leven. Wanneer deze voorzieningen van hoge kwaliteit en goed bereikbaar zijn, kunnen inwoners gemakkelijk in hun behoeften voorzien. Dit is vooral belangrijk voor ouderen, mensen met een beperking en kinderen. Een goed aanbod van voorzieningen is cruciaal voor de vitaliteit en levendigheid van de buurt.

2.14 Tevredenheid aanbod voorzieningen in de nabije omgeving

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 2.14: Aanwezigheid voorzieningen in de nabije omgeving (% (zeer) tevreden), 2022.

3. Relatie inwoner en gemeente

Inwoners kunnen op verschillende manieren betrokken worden bij gemeentelijke initiatieven, zowel bij het bedenken van plannen als bij de uitvoering ervan.

Vertrouwen

Vertrouwen is een belangrijk aspect in de relatie tussen inwoner en gemeente. Dit vertrouwen wordt beïnvloed door verschillende factoren waar de gemeente invloed op heeft, zoals deskundigheid, integriteit, ontvankelijkheid, rechtvaardigheid en communicatie. Het zijn belangrijke aspecten op basis waarvan een inwoner de gemeente beoordeelt en waarin verschillen tussen gemeenten vooral tot uiting komen.

14% van uw inwoners heeft (heel) veel vertrouwen in de gemeente tegen 28% in de vergelijkbare typologieklasse.

3.1 Vertrouwen in de manier waarop gemeente wordt bestuurd

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 3.1: Vertrouwen in de manier waarop gemeente wordt bestuurd (%), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Hoeveel vertrouwen heeft u in de manier waarop uw gemeente wordt bestuurd?'

Het vertrouwen in een gemeente hangt nauw samen met de manier waarop zij informatie verstrekt en voorlichting geeft. Inwoners verwachten dat de gemeente duidelijk en transparant is over haar voornemens, afspraken en regels. Tegelijkertijd willen inwoners dat de gemeente begrip toont voor hun persoonlijke situatie en flexibel inspeelt op specifieke omstandigheden.

Gemeente als partner: samenwerking met inwoners

Inwoners en maatschappelijke organisaties werken steeds vaker samen in netwerken om (semi-)publieke taken uit te voeren. Op elk niveau gebeurt dit in co-creatie met uiteenlopende partners. Inwoners verwachten dat de gemeente hierbij ambitieus is, goed luistert, meedenkt, ruimte biedt, transparant werkt, betrouwbaar en flexibel is.

De schaalscore 'betrokkenheid en oplossingsgerichtheid' bedraagt in de gemeente Borne 4,29 en is lager dan de vergelijkbare typologieklasse (4,85).

3.2 Opstelling gemeente

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 3.2: Opstelling gemeente (% (helemaal) mee eens), 2022.

3.3 Samenwerking gemeente met inwoners

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 3.3: Samenwerking gemeente met inwoners (% (helemaal) mee eens), 2022.

Inwoners van de gemeente Borne waarderen de wijze waarop de gemeente de samenwerking zoekt met inwoners en belangenorganisaties gemiddeld met een 5,86, tegen gemiddeld 6,13 in de groep vergelijkbare gemeenten.

3.4 Waardering samenwerking gemeente met inwoners

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 3.4: Waardering samenwerking gemeente met inwoners (%), 2022.

Gemiddelde NL=6,00

O.b.v. vraagstelling 'Wat vindt u van de wijze waarop uw gemeente inwoners en belangenorganisaties betrekt en de samenwerking zoekt?'

4. Directe dienstverlening

Inwoners hebben steeds vaker direct contact met de gemeente producten, diensten, vragen of andere uitdagingen. Steeds meer dienstverlening en ondersteuning gebeuren op de plekken waar inwoners zich bevinden. Dit onderdeel beelicht hoe vaak en op welke manieren inwoners contact hebben met de gemeente, en hoe ze de behulpzaamheid en aangeboden diensten ervaren.

62% van de inwoners van de gemeente Borne heeft de afgelopen 12 maanden contact gehad met de gemeente in het kader van het aanvragen van een product of dienst, of het voorleggen van een vraag of probleem. In de vergelijkbare typologie bedraagt dit aandeel 59%.

Algehele dienstverlening

Inwoners van de gemeente Borne waarderen de algehele (directe) dienstverlening van de gemeente gemiddeld met een 6,73, tegen gemiddeld 6,71 in groep gemeente uit de vergelijkbare typologie.

4.1 Waardering algehele dienstverlening

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 4.1: Waardering algehele dienstverlening (%), 2022.

Gemiddelde NL=6,66

O.b.v. vraagstelling 'Wat vindt u -over het algemeen- van de dienstverlening van uw gemeente?'

In de benchmark blijken de volgende elementen van de (directe) dienstverlening in afnemende volgorde van belang te zijn voor de waardering van de gemeentelijke dienstverlening: ontvankelijkheid (openstellen en luisteren), betrouwbaarheid, toegankelijkheid, flexibiliteit, verantwoordelijkheid, verrassend vermogen (verrassingselement), en snelheid. Inwoners die in hoge mate tevreden zijn met de gemeente hechten veel waarde aan daadkracht, inlevingsvermogen, informatievoorziening (op de hoogte houden), en het verrassend vermogen.

Gemeentelijke organisatie en haar medewerkers

Inwoners moeten erop kunnen vertrouwen dat ze tijdig, betrokken en deskundig worden geholpen. Het doel is dat zij zich welkom voelen, tevreden zijn met de kwaliteit van de dienstverlening, en ervaren dat de geboden oplossingen aansluiten bij hun specifieke situatie en behoeften.

4.2 Toegankelijkheid en afhandeling

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 4.2:Toegankelijkheid en afhandeling (% (helemaal) mee eens), 2022.

Het gaat om degenen die in de afgelopen 12 maanden contact hebben gehad met de gemeente.

Hostmanship

Dienstverlening met de menselijke maat, ook wel 'hostmanship' genoemd, draait om het gevoel geven dat inwoners welkom zijn. Dit betreft de 'zachte' kant van gemeentelijke dienstverlening. Hostmanship uit zich in de bereidheid om te dienen, verantwoordelijkheid te nemen, problemen echt te willen oplossen, in dialoog te gaan in plaats van te debatteren, en het tonen van deskundigheid en inlevingsvermogen. Deze aspecten hebben een grote impact op de algehele waardering van de dienstverlening.

De gemeente heeft dit onderdeel niet opgenomen in haar Burgerpeiling.

Uit onderstaande grafiek is op te maken welk aandeel van de dienstverlening met de menselijke maat zich leent voor verbetering (niveau 1 en 2). Klanten die te maken hebben met niveau 1 hostmanship ('laag') dienstverlening geven in de regel een flinke onvoldoende voor de waardering van de dienstverlening.

4.3 Niveau van dienstverlening met de menselijke maat

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 4.3: Niveau van dienstverlening met de menselijke maat (%), 2022.

Inwoners hechten in de persoonlijke dienstverlening veel waarde aan een verantwoordelijke en oplossingsgerichte houding van medewerkers. Daarnaast laat een klant zich graag verrassen door de service die wordt verleend.

4.4 Aspecten van dienstverlening met de menselijke maat

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 4.4: Aspecten van dienstverlening met de menselijke maat (% (helemaal) mee eens), 2022.

Informatievoorziening en communicatie

De gemeente heeft in haar informatievoorziening en communicatie te maken met verschillende doelgroepen en hoedanigheden en beweegt zich daarin tussen digitale media en meer persoonlijke interactievormen.

Inwoners van de gemeente Borne waarderen de digitale faciliteiten van de gemeente - zoals de website en digitaal infobalie/-loket of app - gemiddeld met een 6,84, tegen gemiddeld 6,88 in groep gemeente met een vergelijkbare typologie.

De communicatie en voorlichting vanuit de gemeente wordt gemiddeld met een 6,35 beoordeeld, tegen gemiddeld 6,46 in de referentiegroep.

4.5 Informatievoorziening en communicatie

Digitale dienstverlening

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Gemiddelde NL=6,85

Communicatie en voorlichting

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Gemiddelde NL=6,45


Digitale dienstverlening Communicatie en voorlichting
Viewer - 2023 - Borne

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Viewer - 2024 - Borne

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 4.5: Digitale dienstverlening en communicatie en voorlichting (%), 2022.

In alle gevallen is het van belang dat een inwoner de benodigde informatie op eigen gelegenheid tot zich kan nemen en dat informatie en voorlichting in heldere taal is geformuleerd. Een groot deel van de lage waardering voor de dienstverlening komt vaak door obstakels op dit gebied, wat leidt tot meerdere contactmomenten met de gemeente via verschillende kanalen. Dit vergroot de kans op klachten en bezwaarverzoeken aanzienlijk.

4.6 Informatievoorziening en communicatie

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 4.6: Informatievoorziening en communicatie (% (helemaal) mee eens), 2022.

5. Welzijn en zorg

Dit hoofdstuk gaat over het welbevinden van inwoners, hun mogelijkheden om volwaardig deel te nemen aan het maatschappelijke leven, en de ondersteuning die zij ontvangen in het kader van informele hulp en zorg. Hierbij komen onderwerpen aan bod zoals de subjectieve gezondheid, ervaren beperkingen, betekenisvolle relaties buiten het eigen huishouden, deelname aan vrijwilligerswerk, en de zorg voor hulpbehoevende naasten.

Subjectieve gezondheid

Een goede gezondheid en de afwezigheid van beperkingen vergroten de kansen op actieve deelname aan de maatschappij. Dit stelt mensen in staat om de dingen te doen die ze moeten en willen doen, en controle te hebben over hun leven. Er bestaat een wederkerig verband tussen subjectieve gezondheid en feitelijke participatie: een goede gezondheid bevordert maatschappelijke deelname, en deelname aan maatschappelijke activiteiten kan een positief effect hebben op de gezondheidsbeleving.

De mate waarin mensen maatschappelijk kunnen (blijven) participeren, wordt vooral bepaald door hoe zij hun gezondheid ervaren, de mate van beperkingen die zij ondervinden, en hun psychisch welbevinden. Maatschappelijke participatie bevordert de gezondheid, tenzij de belasting te groot wordt, zoals bij langdurige en intensieve mantelzorg.

Inwoners van de gemeente Borne beoordelen hun gezondheid gemiddeld met een cijfer van 7,81, vergeleken met een gemiddelde van 7,72 gemeenten uit dezelfde typologieklasse.

5.1 Beleving algehele gezondheid

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.1: Beleving algehele gezondheid (score 0-10), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Welk cijfer geeft u -over het algemeen- uw gezondheid?'

Ervaren beperkingen

Inwoners kunnen uiteenlopende uitdagingen ervaren die hun eigen kracht, zelfredzaamheid en volwaardige deelname aan het maatschappelijke leven belemmeren.

De gemiddelde schaalscore 'eigen kracht' (leven zonder beperkingen) als indicator voor het zelf -volwaardig- kunnen meedoen aan het maatschappelijk leven bedraagt in de gemeente Borne met 8,69 hoger dan deze van de referentiegroep (8,61).

5.2 Eigen kracht

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.2: Eigen kracht (score 1-10), 2022.

Het vermogen van mensen om actief en betrokken te zijn in hun gemeenschap hangt sterk af van hun algehele gezondheid en welzijn. Goede fysieke en mentale gezondheid, evenals het vermogen om dagelijks goed te functioneren, zijn cruciale factoren die bepalen in hoeverre iemand kan deelnemen aan sociale en maatschappelijke activiteiten. Daarnaast speelt het gevoel van erbij horen een belangrijke rol. Inwoners die zich geaccepteerd en verbonden voelen met hun gemeenschap, zijn eerder geneigd om actief deel te nemen. Financiële beperkingen kunnen echter een belemmering vormen, waardoor sommige inwoners minder in staat zijn om deel te nemen aan maatschappelijke activiteiten.

5.3 Mogelijkheden om aan het maatschappelijk leven deel te nemen

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.3: Mogelijkheden om aan het maatschappelijk leven deel te nemen (% nauwelijks tot geen beperking), 2022.

In de gemeente Borne heeft 12,9% van de bevolking te maken met twee of meer beperkingen. Dit aandeel is lager dan in de vergelijkbare typologie (13,5%).

Kwaliteit van sociale contacten

De frequentie van sociale contacten zegt weinig over de kwaliteit van de relaties. Mensen die vaak vrienden en buren zien of spreken, kunnen toch een gemis aan hechte relaties ervaren. Omgekeerd kunnen mensen met minder frequente contacten juist hechte banden hebben. Bovendien kan steun van buurtbewoners iemand helpen tijdens moeilijke tijden. Tevredenheid over sociale contacten hangt af van hoe goed iemand zich voelt bij de contacten die hij heeft en de activiteiten die hij onderneemt.

5.4 Betekenisvolle sociale relaties

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.4: Betekenisvolle sociale relaties (%), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Heeft u voldoende contacten met andere mensen? Dat wil zeggen betekenisvolle relaties buiten werk, school of eigen huishouden'

Voor sommige mensen leidt een gebrek aan betekenisvolle relaties snel tot gevoelens van eenzaamheid. Sociale eenzaamheid is een persoonlijke, subjectieve ervaring waarbij iemand betekenisvolle relaties met een bredere groep mensen, zoals buren, kennissen of mensen met dezelfde interesses, mist. Eenzaamheid heeft negatieve gevolgen voor de gezondheidsbeleving, het welzijn en de mogelijkheid om op anderen terug te vallen wanneer dat nodig is. Omgekeerd geldt dat hoe meer betekenisvolle sociale contacten iemand heeft, hoe minder sterk het effect van negatieve levensgebeurtenissen.

5.5 Sociale eenzaamheid

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.5: Sociale eenzaamheid (%), 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Voelt u zich wel eens eenzaam?'

Een andere indicator voor sociale participatie is de mate waarin mensen deelnemen aan verenigingsactiviteiten. Deelname aan het verenigingsleven speelt een belangrijke rol bij het verbreden en verdiepen van sociale relaties.

5.6 Deelname aan het verenigingsleven

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.6: Deelname aan het verenigingsleven (% actieve deelname, afgelopen 12 maanden), 2022.

Actief sporten en bewegen zijn essentiële onderdelen van een gezond en evenwichtig leven. Regelmatige lichamelijke activiteit draagt bij aan fysieke en mentale gezondheid, versterkt sociale contacten en bevordert het algemeen welzijn. Onderstaande grafiek belicht de mate waarin inwoners actief deelnemen aan sport- en bewegingsactiviteiten

5.7 Actief sporten en bewegen

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.7: Actief sporten en bewegen, 2022.

O.b.v. vraagstelling 'Hoe vaak sport of beweegt u actief? (zoals wandelen, fietsen, tuinieren)'

Betekenisvolle maatschappelijke participatie

Onder betekenisvolle participatie verstaan we vormen van actieve betrokkenheid die belangrijk zijn voor persoonlijke ontwikkeling, gericht zijn op het helpen van anderen, en bijdragen aan de maatschappij als geheel. Dit omvat activiteiten zoals vrijwilligerswerk en informele zorg.

5.8 Inzet voor anderen en maatschappelijke doelen

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.8: Inzet voor anderen en maatschappelijke doelen (% incidenteel en intensief, afgelopen 12 maanden), 2022.

Vrijwilligerswerk

Vrijwilligerswerk is een essentieel onderdeel van een hechte en samenhangende gemeenschap. Mensen die zich vrijwillig inzetten voor anderen en voor maatschappelijke doelen dragen bij aan het welzijn en de sociale cohesie in hun buurt. Hoewel veel inwoners bereid zijn om vrijwilligerswerk te doen, verschilt de mate van betrokkenheid tussen verschillende groepen mensen.

5.9 Bereidheid tot persoonlijke inzet voor vrijwilligerswerk

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.9: Bereidheid tot persoonlijke inzet voor vrijwilligerswerk(%), 2022.

De bereidheid om vrijwilligerswerk te doen is hoog onder veel inwoners, maar de intensiteit waarmee ze zich inzetten varieert. Sommige inwoners investeren dagelijks of wekelijks tijd en energie, terwijl anderen sporadisch bijdragen aan projecten of evenementen. De intensiteit van vrijwilligerswerk geeft inzicht in de mate van betrokkenheid en toewijding van inwoners aan hun gemeenschap.

5.10 Vrijwilligerswerk (intensiteit)

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.10: Vrijwilligerswerk (intensiteit) (%), 2022.

Later in dit rapport wordt ingegaan op de verschillende groepen inwoners en hun bereidheid zich in te zetten op het vlak van betekenisvolle maatschappelijke participatie.

Hoewel veel mensen graag vrijwilligerswerk willen doen, zijn er verschillende factoren die hen kunnen weerhouden van actieve betrokkenheid. Deze belemmeringen kunnen bestaan uit tijdgebrek, gezondheidsproblemen, gebrek aan interesse of onbekendheid met de mogelijkheden. Door deze redenen te begrijpen, kunnen strategieën worden ontwikkeld om meer mensen aan te moedigen deel te nemen aan vrijwilligerswerk.

5.11 Redenen niet-deelname vrijwilligerswerk

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.11: Redenen niet-deelname vrijwilligerswerk (%), 2022.

Burenhulp

Burenhulp omvat relatief eenvoudige, informele activiteiten waarbij buren elkaar ondersteunen vanwege hun fysieke nabijheid en vriendschappelijke relaties. De redenen om buren te helpen zijn vaak persoonlijk en hebben meestal weinig te maken met de buurt als geheel. In plaats daarvan draaien deze relaties om persoonlijke verbindingen, sociale nabijheid en wederzijds steun.

5.12 Burenhulp

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.12: Burenhulp (%), 2022.

Naastenzorg

Naastenzorg omvat onbetaalde, niet-alledaagse zorg voor een chronisch zieke, gehandicapte of andere hulpbehoevende, waarbij de zorgverlening voortvloeit uit een persoonlijke band. Intensievere vormen van naastenzorg vallen vaak onder de term 'mantelzorg'. Mantelzorg kan zeer belastend zijn en invloed hebben op de gezondheid van de mantelzorger zelf, waaronder het ontstaan van psychosociale uitdagingen.

5.13 Naastenzorg (intensiteit)

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.13: Naastenzorg (intensiteit) (%), 2022.

Zorg voor een hulpbehoevende naaste kan voldoening geven, mits er een evenwicht is tussen het persoonlijke leven en de zorgverlening. Er bestaat echter het risico dat het persoonlijke of gezinsleven hierdoor onder druk komt te staan.

5.14 Belemmeringen in dagelijkse bezigheden

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.15: Belemmeringen in dagelijkse bezigheden door geven van zorg aan hulpbehoevende naaste (%), 2022.

Het gaat om degenen die zich in de afgelopen 12 maanden (intensief of incidenteel) hebben ingezet voor zorg aan hulpbehoevende naaste.

Vitaliteit en veerkracht

Participatie in maatschappelijke activiteiten draagt bij aan het welbevinden van mensen; het is geen doel op zich, maar een middel om een hoger niveau van welbevinden te bereiken. Voor participatie om effectief bij te dragen aan iemands welzijn, moet deze betekenisvol zijn. Door scores op de dimensies 'betekenisvolle participatie' en 'individueel welzijn' te analyseren, kan een typologie van de weerbaarheid van inwoners worden opgesteld. Deze indeling biedt inzicht in de vitaliteit en zelfredzaamheid van uw inwoners.

5.15 Typologie betekenisvolle participatie & individueel welzijn

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.15: Typologie betekenisvolle participatie & individueel welzijn (%), 2022.

1,8% van de bevolking verkeert op basis van het individueel welzijn en de maatschappelijke participatie in een zorgwekkende situatie. In de referentiegroep bedraagt het aandeel 2,2%.

Meer informatie over betekenisvolle participatie en individueel welzijn van de doelgroepen van het beleidsveld Welzijn en Zorg is terug te vinden in de verdiepende rapportage Vitaliteit en veerkracht.

De verantwoordelijkheid van de gemeente is het versterken van veerkracht en in het voorkomen, waar mogelijk, van (toenemende) kwetsbaarheid van haar inwoners. Het begrip sociale veerkracht (resilience) wordt in de wetenschap gebruikt om te begrijpen hoe mensen omgaan met veranderingen. Kwetsbaarheid ontstaat in het algemeen wanneer de draaglast van een persoon langdurig groter is dan zijn veronderstelde draagkracht, incasseringsvermogen en aanpassingsvermogen.

5.16 Sociale veerkracht

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.16: Weerbaarheid van inwoners (%), 2022.

Geluk, levenstevredenheid en zinvolheid

We willen allemaal graag gelukkig zijn, en onze sociale en leefomgeving speelt daarbij een grote rol. Geluk brengt ook andere voordelen met zich mee: gelukkige mensen zijn doorgaans gezonder en staan meer open voor veranderingen en nieuwe ideeën. Het gemeentelijk beleid kan aspecten van ons leven beïnvloeden die ons gelukkiger maken. Mensen die tevreden zijn met hun buurt, zijn over het algemeen meer tevreden met hun leven en ervaren het als zinvoller.

Mensen in een kwetsbare positie zijn vaak minder gelukkig dan degenen die een goede gezondheid hebben en zonder belemmeringen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Daarnaast kan een gebrek aan mogelijkheden om zelf regie te voeren over het eigen (gezins)leven de levenstevredenheid en zinvolheid negatief beïnvloeden. De eerste twee aspecten in de onderstaande grafiek meten levenstevredenheid en het gevoel van zinvolheid. De laatste twee meten daarentegen een meer tijdelijke gevoelsbalans.

5.17 Geluk, levenstevredenheid en zinvolheid

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.17: Geluk, levenstevredenheid en zinvolheid (score 1-10), 2022.

De inwoners van de gemeente Borne waarderen hun geluksbevinden gemiddeld met een 8,02. In de referentiegroep bedraagt de daadwerkelijke score gemiddeld een 7,94 . 93,2% van de bevolking van Borne is gelukkig (7 of hoger), tegen gemiddeld 91,5% van de inwoners in de referentiegroep.

Een aantal eigenschappen en omstandigheden blijken een sterke relatie te hebben met het geluk van de inwoners, zoals werk, inkomen, een prettige buurt, goede gezondheid, (verondersteld) sociaal vangnet, eenzaamheid, en belemmeringen om deel te nemen aan het maatschappelijk leven.

Vangnet in eigen sociale netwerk

In tijden van zware tegenslag kan een sociaal netwerk een essentiële rol spelen als vangnet. Binnen deze netwerken staan mensen klaar om tijdelijk hulp en ondersteuning te bieden aan degenen die het nodig hebben. Dit vangnet kan bestaan uit familie, vrienden, buren en andere gemeenschapsleden. Een sterk sociaal netwerk kan het verschil maken bij het doorstaan van bijzondere omstandigheden, zoals een scheiding of het overlijden van een partner, door zowel praktische hulp als emotionele steun te bieden.

5.18 Mogelijkheden om voor zorg en hulp terug te vallen op familie of vrienden

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.18: Mogelijkheden om voor zorg en hulp terug te vallen op familie of vrienden (%), 2022.

5.19 Mogelijkheden om voor zorg en hulp terug te vallen op mensen in de buurt

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.19: Mogelijkheden om voor zorg en hulp terug te vallen op mensen in de buurt (%), 2022.

Zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid draait om het vermogen van individuen om hun eigen zaken te regelen en problemen op te lossen zonder directe hulp van anderen. Het houdt in dat mensen zelfstandig kunnen handelen en beslissingen nemen in hun dagelijks leven. Een belangrijk aspect van zelfredzaamheid is ook het vermogen en de bereidheid om anderen in te schakelen wanneer hulp nodig is. Dit vormt een cruciale aanvulling op eigen regie, waarbij men controle houdt over de eigen situatie.

5.20 Ik regel/organiseer gemakkelijk zelf hulp als dat nodig is

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.20: Ik regel/organiseer gemakkelijk zelf hulp als dat nodig is (%), 2022.

Inwoners van de gemeente Borne waarderen de inspanningen van de gemeente om kwetsbare inwoners volledig te laten meetellen en meedoen gemiddeld met een score van 6,79. Ter vergelijking, in gemeenten uit dezelfde typologieklasse ligt de gemiddelde score op 6,64.

5.21 Waardering inspanning gemeente om inwoners te laten meedoen en meetellen

Toon Tabel (opent in nieuw tabblad)

Figuur 5.21: Waardering inspanning gemeente om inwoners volwaardig te laten deelnemen aan het maatschappelijk leven (%), 2022.

Gemiddelde NL=6,48

Slotwoord

Gemeenten staan voor de uitdaging om keuzes te maken in welke aspecten van het beleid worden opgepakt en uitgevoerd. Dit betekent dat de beleidsbeslissingen niet altijd direct kunnen aansluiten bij de wensen en behoeften van alle inwoners, en soms niet voldoen aan de specifieke verwachtingen van bepaalde groepen in de samenleving. Het is een complex proces om de verschillende belangen en prioriteiten te balanceren.

De Burgerpeiling helpt de gemeente om een vinger aan de pols te houden en inzicht te krijgen in wat er leeft onder de inwoners. De resultaten van de peiling bieden waardevolle informatie die helpt bij het maken van weloverwogen beleidskeuzes. Deze keuzes kunnen dan beter afgestemd worden op de behoeften en wensen van de gemeenschap, zelfs als niet altijd iedereen volledig tevreden kan worden gesteld. Uw feedback via de Burgerpeiling is daarom van onschatbare waarde en draagt direct bij aan het verbeteren van onze leefomgeving.

Onderzoeksverantwoording

Werkwijze

De Burgerpeiling in de gemeente Borne is uitgevoerd in 2024. 636 inwoners van 18 jaar en ouder uit unieke huishoudens hebben de vragenlijst ingevuld en opgestuurd.

In deze benchmarkrapportage wordt de gemeente Borne vergeleken met de deelnemende gemeenten in de referentieklassen 'matig stedelijk' en 'type E'. De gemeenten uit beide referentieklassen zijn gespecificeerd in het referentie-overzicht.

De Burgerpeiling hanteert een betrouwbaarheidsniveau van minimaal 95% en een foutenmarge van 5% als basis voor valide en generaliseerbare uitspraken over alle inwoners van de gemeente. Bij uitsplitsingen naar levensfase ligt het betrouwbaarheidsniveau minimaal op 90%. Om selectiviteit in de onderzoeksresultaten te voorkomen, is een statistische weegprocedure toegepast. Hierbij is ervoor gezorgd dat de leeftijdsverdeling van de respondenten overeenkomt met de feitelijke leeftijdsverdeling in de gemeente Borne.

Met het oog op de vergelijkbaarheid van de cijfers is het van belang dat de data van iedere deelnemende gemeente zoveel mogelijk op dezelfde wijze worden verzameld. De vastgestelde werkwijze voor de uitvoering van de onderzoeken staat beschreven in het 'Protocol Burgerpeiling'.

Waarstaatjegemeente.nl

Een groot voordeel van de Burgerpeiling is de mogelijkheid voor gemeenten om op Waarstaatjegemeente.nl resultaten onderling te vergelijken en relaties te leggen met andere gegevens van gemeenten. Per thema zijn de subjectieve resultaten van de burgerpeiling naast objectieve gegevens (statistieken) van gemeenten gezet. Op basis van de analyses op Waarstaatjegemeente.nl kunnen gemeenten beleid onderbouwen, verder vormgeven of besluiten om dat aan te passen.

Lees meer over de Burgerpeiling 'Waarstaatjegemeente' op de projectpagina van de VNG, of neem contact op met Mark Gremmen, onderzoeker en projectleider belevingsonderzoeken onder inwoners, voor nadere informatie en vragen.